Widok na nowoczesne miasto Singapur i żółty napis ,,Systemy Edukacji: Singapur''

28.12.2023

Światowy lider. Jaki jest system edukacji w Singapurze?

Czy wiecie jaki kraj najczęściej ostatnio wygrywa w rankingach najlepszych systemów edukacji OECD? Jest to Singapur, czyli kraj nad którym pochylimy się w tym artykule.  System edukacji w Singapurze to dobrze naoliwiona maszyna. Uczniowie z tego kraju osiągają świetne wyniki w badaniu PISA, którego celem jest  uzyskanie porównywalnych danych o umiejętnościach uczniów, którzy ukończyli 15. rok życia.

Nic więc dziwnego, że zdecydowaliśmy się opisać właśnie ten kraj, kontynuując serię analizującą najlepsze systemy edukacji na świecie! Zaczęliśmy od opisania Finlandii, przedstawiliśmy Wam ten system zarówno w formie dłuższego artykułu jak i pigułki wiedzy na naszym Instagramie.  Co jest ciekawe, Singapur (mimo równie dobrych lub nawet lepszych wyników) pod wieloma względami podchodzi do edukacji zupełnie inaczej niż Finlandia. Będziemy w tym artykule czasem porównywać te dwa systemy, odwołując się do poprzedniego artykułu. Nie unikniemy też porównań do polskiego systemu edukacji.

Jeżeli ten artykuł (a mamy taką nadzieję) zainspiruje Was do poznawania innych kultur i do edukacji zagranicą polecamy Wam:

Jak Singapur myśli o edukacji?

Dlaczego Singapur tak mocno postawił na edukację? Jak mówi dla SBS Dateline była ministra edukacji tego kraju Singapur to mały kraj, bez wielkich zasobów naturalnych i z niewielką gałęzią rolnictwa. By rozwijać się i uczestniczyć w niezwykle zaciętej rywalizacji z innymi państwami regionu, decydenci postawili na edukację, przyszłość i nowe technologie. System edukacji w Singapurze jest mocno sprzężony z rynkiem pracy. To niezwykle pragmatyczne podejście, funkcjonujące w zaawansowanym kapitalistycznym systemie. Dobrym przykładem jest to, że w niektórych szkołach młode dzieci uczą się między innymi robotyki! Wielki nacisk jest kładziony na to, by przygotować dzieci do świata nie teraźniejszego, a tego który nastanie za 20 lat.

Oto podstawowe cechy singapurskiego systemu edukacji:

  • Między dziećmi panuje wysoka rywalizacja.
  • Szkoły stosują wiele unikalnych metod nauczania.
  • System kładzie wielki nacisk na testy PSLE zdawane w wieku 12 lat. Determinują one, czy dzieci pójdą do najlepszych szkół wychowujących przyszłych prawników, lekarzy czy dyplomatów (nacisk jest także położony na zawody przyszłości) czy takich, które są nastawione na trening wakacyjny. Nie jest wielką przesadą porównanie tego testu (pod względem wagi) do polskiej matury.
  • W Singapurze działa system dwóch dróg i klas społecznych – dzieci w gorszych szkołach z tzw. treningiem wakacyjnym przygotowują się w wakacje do pracy w handlu czy biznesie hotelarsko–gastronomicznym.  Taka nieakademicka droga jest czasem stygmatyzowana.

Warto tu nadmienić, że dla niektórych dzieci znalezienie się w takiej pragmatycznej szkole, z treningiem wakacyjnym jest ulgą. Czują wtedy znacznie mniejszą presję, zaczynają się uczyć do zawodu, który dla części z nich okazuje się jak najbardziej odpowiedni.

System edukacji w Singapurze – skuteczność i rywalizacja

Można odnieść wrażenie, że Singapur ma fundamentalnie inne podejście do nauki niż Finlandia. To taka różnica, jak między skandynawską socjaldemokracją a neoliberalizmem gospodarczym. Czyli w skrócie – dość duża.  Wydaje się, że tam gdzie Finlandia skłania dzieci do współpracy, Singapur stawia raczej na rywalizację i wyniki. W tym sensie można odnieść wrażenie, że ten system jest bliższy polskiemu.  To nastawione na wyniki podejście jest w Singapurze jednak dużo bardziej przemyślane niż w Polsce (i przede wszystkim – znacznie bardziej skuteczne).  Jest to bardzo wolnorynkowa, utopijna wizja opracowana i realizowana przez wspólnotę praktyków, naukowców, polityków oraz biznesmenów.

  • W modelu singapurskim teoria i praktyka nieustannie wzajemnie się przenikają i wpływają na doskonalenie rzeczywistości szkolnej.
  • Decydenci w Singapurze wykazują ogromną uważność jeśli chodzi o rynek pracy, dostosowanie podaży do popytu.
  • Klarowna wizja, wiara w kluczowe znaczenie wykształcenia, ambitne standardy i systemy oceniania, kultura ciągłego samodoskonalenia się – to główne elementy systemu.

Kluczowe elementy systemu

Patrząc socjologicznie są dwa kluczowe elementy tego systemu – nauczyciele i rodzice. W Singapurze powstał termin ,,kiasu parent’’. Określa on rodzica, który prowadzi swoje dziecko ku perfekcji, niezależnie od tego, jak bardzo jest ono zestresowane. Jest to dość powszechne zjawisko w Singapurze. Młode dzieci są zajęte całymi dniami, kładą się koło północy – wszystko po to, by zdobyć jak najlepszy wynik na testach PSLE. Ponadto 70% dzieci ma też prywatne lekcje w specjalnych, płatnych szkołach. Podczas tych zajęć rodzice są czasem obecni w klasach, pilnując nauki swoich dzieci.

Warto tu nadmienić, że, jak opowiada psycholożka Dorota Wiśniewska-Juszczak w wywiadzie z magazynem Zwierciadło, rywalizacja wśród dzieci to może być obosieczny miecz. Część dzieci może odebrać ciągłe porównywanie się z innymi na opak – pomyśleć, że są gorsze od innych. Zacząć się bać, że nie spełniają oczekiwań rodziców. Nie chcemy przez to powiedzieć, że wymagania rodziców i system realnie nastawiony na sukces to złe rozwiązania. Czasem przynosi to niesamowity skutek, co można wyczytać chociażby w biografiach wielu słynnych sportowców. Warto mieć jednak świadomość zagrożeń, które zostały opisane przez wielu cenionych psychologów.

Punkt wspólny systemów Finlandii i Singapuru – nauczyciele

To co jest wspólne w systemach Finlandii i Singapuru to podejście państwa do zawodu nauczyciela. W tym azjatyckim kraju to także jest zawód wysokiego zaufania, wysoko płatny. Nauczycielem czy nauczycielką wcale nie jest łatwo zostać, to długi i skomplikowany proces. Istnieje jednak oczywiście singapurska specyfika, także ideologiczna.

Singapurscy nauczyciele są też nauczycielami całego społeczeństwa, ich zadaniem jest kształtowanie przyszłych losów narodu poprzez zapewnienie możliwości jego młodym przedstawicielom.  Nauczyciel ma zadbać, by Singapur utrzymał pozycję lidera nowoczesności i konkurencyjności. W Singapurze wejście w profesję nauczycielską wymaga spełnienia niezwykle wysokich standardów oraz warunków wstępnych. Z tego względu, rekrutacja do zawodu nauczyciela w tym kraju bywa często określana mianem „agresywnej”. Pod uwagę brani są wyłącznie kandydaci najlepiej rokujący.

Bardzo ciekawy jest system, według którego wyliczana jest płaca nauczycieli i nauczycielek. Pensja zmienia się na bieżącą i jest wyliczana na podstawie średniej pensji absolwentów bardzo dobrych szkół, którzy wybrali inną drogę zawodową. Dodatkowo nauczyciele w Singapurze są formalnie pracownikami Ministerstwa Edukacji, co wiąże się z premiami charakterystycznymi dla urzędników krajowych.

System edukacji w Singapurze – ewolucja

Warto nadmienić, że (podobnie jak w Finlandii) system edukacji w Singapurze w ostatnich latach się zmienia. Egzaminy są nieco inaczej oceniane, oceny końcowe są od 2021 roku sumą wszystkich ocen przedmiotowych. Celem jest zmiana podejścia do nauki uczniów. Singapur chce przenieść nacisk z rywalizacji na samoedukację i rozwijanie zainteresowań. Zmiana ta ma pozwolić uczniom skupić się na rzeczach, które naprawdę są dla nich ważne. Szkoły średnie wprowadziły też dodatkowe siedem przedmiotów niszowych, co ma pozwolić rozwijanie prawdziwych pasji młodzieży. Są to między innymi: informatyka, robotyka, elektronika, inteligentne technologie.

Zmiany przeprowadzane w tych dwóch systemach pokazują trend.  Szkoła ma stawiać coraz bardziej na współpracę, a przede wszystkim na rozwój dzieci zgodnie z ich zainteresowaniami.

Co dalej z polską edukacją?

Jaką drogą powinna więc pójść polska edukacja? Nam, po przeanalizowaniu dwóch czołowych systemów, nasuwają się dwa wnioski:

  • Po pierwsze – system edukacji, gospodarka i inne działania państwa to system naczyń połączonych.  W związku z tym potrzebna jest długofalowa wizja.
  • Po drugie – nauczyciele to absolutna podstawa każdego dobrego systemu edukacji. Trzeba wybudować zaufanie społeczne i prestiż tego zawodu, zreformować studia pedagogiczne i (oczywiście) znacznie podwyższyć pensje. Zapowiedziane przez rząd podwyżki to dobry początek.

Jak Wam się podoba system edukacji w Singapurze? Czy bardziej do Was przemawia niż podejście Finów do edukacji? Chcemy prowadzić tą dyskusję z Wami, na naszym Instagramie i facebooku. Im bardziej zaangażujemy się w debatę o edukacji w Polsce, tym lepiej będziemy mogli recenzować działania przyszłych premierów i ministrów edukacji. A przecież wszystkim nam zależy na dobrym systemie edukacji w Polsce!

Sądzisz, że to co robimy ma sens? Zostań Pionierem lub Pionierką Sprawczości na Patronite i pomóż nam docierać z wiedzą o stypendiach i edukacji do wszystkich, którzy tego potrzebują!

Fundacja Dobra Sieć nie ponosi odpowiedzialności za decyzje podjęte przez użytkowników serwisu na podstawie informacji opublikowanych na stronach www.mojestypendium.pl. Rozpowszechnianie całości lub fragmentów tekstów zamieszczanych w serwisie www.mojestypendium.pl w innych mediach lub w innych serwisach internetowych bez podania źródła wymaga zgody serwisu www.mojestypendium.pl

Bibliografia:

Źródła internetowe:

Źródła wideo:

Źródła naukowe:

  • [1] Kwiatkowski S.T., Nowosad I. (2018) System kształcenia i doskonalenia nauczycieli w Singapurze. Między utopijną wizją, a rzeczywistością. , Studia Edukacyjne nr 47/2018